Τι σημαίνει ο όρος δυσπραξία για ένα βρέφος ή ένα παιδί;
Η δυσπραξία είναι μια κατάσταση που επηρεάζει το πώς ο εγκέφαλος λέει στο σώμα να κινηθεί. Φανταστείτε τον εγκέφαλο σαν έναν «μαέστρο» που δίνει οδηγίες σε μια ορχήστρα. Στη δυσπραξία, οι οδηγίες αυτές μπερδεύονται, και το παιδί δυσκολεύεται να κάνει πράγματα που χρειάζονται συντονισμό, όπως να πιάσει ένα κουτάλι ή να δέσει τα κορδόνια του.
Στα βρέφη
- Τι βλέπουμε
Ένα μωρό μπορεί να αργήσει να γυρίσει από μπρούμυτα ανάσκελα, να μπουσουλήσει ή να πιάσει το μπιμπερό του. Για παράδειγμα, ενώ άλλα μωρά στην ηλικία του μπορεί να απλώνουν τα χεράκια τους για να πιάσουν ένα παιχνίδι, αυτό μπορεί να δυσκολεύεται να συντονίσει τα χέρια και τα μάτια του.
- Γιατί συμβαίνει
Ο εγκέφαλος δεν στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα στους μύες, παρόλο που οι μύες είναι δυνατοί και υγιείς.
Στα παιδιά
- Τι βλέπουμε
Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να πέφτουν συχνά, να χτυπάνε σε έπιπλα ή να δυσκολεύονται να κρατήσουν σωστά το μολύβι. Μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να μάθουν να ντύνονται μόνα τους ή να αποφεύγουν παιχνίδια όπως το ποδόσφαιρο επειδή δεν μπορούν να κλοτσήσουν τη μπάλα με ακρίβεια.
- Παράδειγμα από την καθημερινότητα
Ένα παιδί 5 ετών μπορεί να προσπαθεί να φάει σούπα, αλλά το κουτάλι να πέφτει από το χέρι του ή να χύνεται συνέχεια η σούπα.
Τι δεν είναι δυσπραξία
Δεν έχει να κάνει με το πόσο έξυπνο είναι το παιδί — πολλά παιδιά με δυσπραξία τα πάνε εξαιρετικά στο σχολείο όταν τους δώσεις λίγη επιπλέον βοήθεια. Επίσης, δεν είναι θέμα «τεμπελιάς» ή έλλειψης προσπάθειας.
Πώς βοηθάμε τα παιδιά αυτά
- Εργοθεραπεία
Ένας ειδικός βοηθά το παιδί να μάθει κινήσεις βήμα-βήμα, σαν να «εκπαιδεύει» τον εγκέφαλο και το σώμα να συνεργάζονται.
- Στο σπίτι
Οι γονείς μπορούν να δοκιμάσουν απλά παιχνίδια, όπως να φτιάχνουν πύργους με τουβλάκια, για να εξασκήσουν τα χέρια του παιδιού.
- Στο σχολείο
Οι δάσκαλοι μπορούν να δώσουν επιπλέον χρόνο για εργασίες στο σπίτι, όπως πχ το γράψιμο.
Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε
Αν ένα μωρό 12 μηνών δεν πιάνει καθόλου αντικείμενα ή ένα παιδί 4 ετών δεν μπορεί να κουμπώσει το μπουφάν του ενώ προσπαθεί, καλό είναι να το δει ένας ειδικός, όπως εσείς στην πρωτοβάθμια φροντίδα, και ίσως να το παραπέμψετε σε νευρολόγο ή εργοθεραπευτή.
*** Οι πληροφορίες βασίζονται σε ευρέως αποδεκτή ιατρική γνώση για την αναπτυξιακή δυσπραξία (Developmental Coordination Disorder - DCD), όπως περιγράφεται από οργανισμούς υγείας και κλινικές μελέτες.
Πηγές
- NHS (National Health Service, UK) - "Developmental Co-ordination Disorder (Dyspraxia) in Children": Περιγράφει συμπτώματα και διαχείριση.
- American Academy of Pediatrics (AAP) - Πληροφορίες για αναπτυξιακές διαταραχές και κινητικό συντονισμό.
- Γενική ιατρική βιβλιογραφία - Βασικές γνώσεις για τη νευρολογική βάση της δυσπραξίας, π.χ. από εγχειρίδια παιδιατρικής όπως το "Nelson Textbook of Pediatrics".
Κωνσταντίνος Ι Νταλούκας - Παιδίατρος - Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων