Σύνδρομο Tourette - Ξέρετε τι είναι;

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το σύνδρομο Tourette είναι μια εξαιρετικά μεταβλητή κατάσταση και κάθε άτομο, ανεξαρτήτως ηλικίας, μπορεί να έχει μια μοναδική εμπειρία. Συνιστάται πάντοτε να συμβουλεύεστε επαγγελματίες υγείας, όπως παιδίατρους ή παιδονευρολόγους, για σωστή αξιολόγηση, διάγνωση και καθοδήγηση προσαρμοσμένη στις συγκεκριμένες ανάγκες του παιδιού.

Η ακριβής αιτία του συνδρόμου Tourette δεν είναι γνωστή, αλλά πιστεύεται ότι συνδέεται με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. 

Η διάγνωση του συνδρόμου Tourette γίνεται με βάση τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση. Η θεραπεία του συνδρόμου Tourette συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία 

Το σύνδρομο Tourette μπορεί να παρουσιάζεται με διαφορετικό τρόπο σε μικρά παιδιά, όπως αυτά που είναι 5 ή 6 ετών, σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα. 

Ακολουθούν ορισμένες διαφορές και προβληματισμοί

Ηλικία έναρξης: Το σύνδρομο Tourette αρχίζει συνήθως στην παιδική ηλικία, με μέση ηλικία έναρξης μεταξύ 3 και 9 ετών. Έτσι, ένα παιδί ηλικίας 5 ή 6 ετών θα εμπίπτει στο τυπικό ηλικιακό εύρος για τη διάγνωση του συνδρόμου Tourette.

Χαρακτηριστικά τικ: Τα τικ στα μικρά παιδιά με σύνδρομο Tourette μπορεί να είναι απλούστερα και πιο παροδικά σε σύγκριση με εκείνα που παρατηρούνται σε μεγαλύτερα άτομα. Τα απλά κινητικά τικ, όπως το ανοιγοκλείσιμο των ματιών, η γκριμάτσα του προσώπου ή το ανασήκωμα των ώμων, και τα απλά φωνητικά τικ, όπως το καθάρισμα του λαιμού ή το ρουθούνισμα, μπορεί να είναι πιο συχνά σε μικρότερα παιδιά.

Αναπτυξιακές εκτιμήσεις: Το σύνδρομο Tourette μπορεί να συμπίπτει με άλλες αναπτυξιακές προκλήσεις ή καθυστερήσεις, όπως καθυστερήσεις στη γλωσσική ανάπτυξη ή στον κινητικό συντονισμό. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να είναι πιο επιρρεπή σε αυτές τις συνυπάρχουσες δυσκολίες, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη συνολική τους παρουσίαση και τις θεραπευτικές τους ανάγκες.

Ευαισθητοποίηση και κοινωνικός αντίκτυπος: Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να έχουν λιγότερη επίγνωση των τικ τους ή να μην κατανοούν πλήρως την κατάστασή τους. Ωστόσο, μπορεί να εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν κοινωνικές προκλήσεις λόγω των τικ τους, όπως δυσκολίες στις αλληλεπιδράσεις με τους συνομηλίκους ή πιθανά πειράγματα. Τα υποστηρικτικά περιβάλλοντα και η εκπαίδευση μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στο να βοηθήσουν τα μικρά παιδιά να αντιμετωπίσουν αυτές τις κοινωνικές καταστάσεις.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις: Όσον αφορά τη θεραπεία, οι παρεμβάσεις για τα μικρά παιδιά με σύνδρομο Tourette μπορεί να επικεντρωθούν περισσότερο σε στρατηγικές συμπεριφοράς και στην εκπαίδευση των γονέων. Τεχνικές όπως η εκπαίδευση αντιστροφής των συνηθειών, οι τεχνικές χαλάρωσης και οι περιβαλλοντικές τροποποιήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στη διαχείριση των τικ και να υποστηρίξουν τη συνολική ευημερία του παιδιού.

Η εκπαίδευση αντιστροφής, επίσης γνωστή ως εκπαίδευση αντιστροφής συνήθειας (HRT), είναι μια τεχνική συμπεριφορικής θεραπείας που χρησιμοποιείται για τη διαχείριση και τη μείωση ανεπιθύμητων ή προβληματικών συμπεριφορών, ιδιαίτερα επαναλαμβανόμενων ή συνηθισμένων συμπεριφορών. Χρησιμοποιείται συχνά στη θεραπεία διαφόρων καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου Tourette, της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής (OCD) και άλλων διαταραχών συμπεριφοράς.Ο στόχος της εκπαίδευσης αντιστροφής είναι να βοηθήσει τα άτομα να αποκτήσουν μεγαλύτερη επίγνωση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών τους και να αναπτύξουν στρατηγικές για την αντικατάστασή τους με πιο προσαρμοστικές ή επιθυμητές συμπεριφορές. 

Περιλαμβάνει διάφορα στοιχεία, όπως:

Εκπαίδευση ευαισθητοποίησης: Το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει και να προσδιορίζει τις συγκεκριμένες συμπεριφορές που θέλει να αλλάξει. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την τήρηση ενός ημερολογίου ή ενός ημερολογίου για να παρακολουθεί πότε και σε ποιες καταστάσεις εμφανίζονται οι συμπεριφορές.

Εκπαίδευση ανταγωνιστικής αντίδρασης: Το άτομο διδάσκεται να συμμετέχει σε μια νέα συμπεριφορά ή αντίδραση που είναι ασύμβατη με την ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Η νέα συμπεριφορά επιλέγεται για να εξουδετερώσει ή να διακόψει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, αν η ανεπιθύμητη συμπεριφορά είναι ένα τικ ή μια επαναλαμβανόμενη κίνηση, η ανταγωνιστική απόκριση θα μπορούσε να είναι μια συγκεκριμένη μυϊκή ένταση ή μια διαφορετική κίνηση που αναστέλλει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά.Κοινωνική υποστήριξη: Τα μέλη της οικογένειας ή οι θεραπευτές παρέχουν υποστήριξη, ενθάρρυνση και ενίσχυση για να βοηθήσουν το άτομο να διατηρήσει τις επιθυμητές συμπεριφορές και να αποθαρρύνει τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές.

Γενίκευση και διατήρηση: Οι τεχνικές που μαθαίνονται στην εκπαίδευση αντιστροφής εξασκούνται σε διάφορες καταστάσεις και περιβάλλοντα για να προωθηθεί η γενίκευση των νέων συμπεριφορών. Το άτομο ενθαρρύνεται να εφαρμόζει τις στρατηγικές ανεξάρτητα και να διατηρεί την πρόοδο με την πάροδο του χρόνου.

Η εκπαίδευση αντιστροφής χρησιμοποιείται συχνά ως μέρος μιας ολοκληρωμένης θεραπευτικής προσέγγισης και μπορεί να συνδυαστεί με άλλες θεραπευτικές τεχνικές, όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) ή η φαρμακευτική αγωγή, ανάλογα με τη συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζεται. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η εκπαίδευση αντιστροφής θα πρέπει να διεξάγεται υπό την καθοδήγηση ειδικευμένου επαγγελματία υγείας, όπως θεραπευτή ή ψυχολόγου, ο οποίος μπορεί να προσαρμόσει τη θεραπεία στις ανάγκες του ατόμου και να παρέχει την κατάλληλη υποστήριξη καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.

Κωνσταντίνος Ι. Νταλούκας - Παιδίατρος - Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων