Είναι ανησυχητικές οι άφθες που βγάζει το παιδί μου;

Οι άφθες (αφθώδη έλκη) είναι μικρές, επώδυνες πληγές που εμφανίζονται στο εσωτερικό του στόματος, στα ούλα, τη γλώσσα, το εσωτερικό των χειλιών ή των παρειών. Εμφανίζονται συχνά στα παιδιά και μπορούν να προκαλέσουν δυσφορία, ειδικά κατά τη διάρκεια της σίτισης, της κατανάλωσης όξινων τροφών ή ποτών, ή του βουρτσίσματος των δοντιών.

Αιτίες

Οι ακριβείς αιτίες των αφθών δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρες, αλλά πιθανοί παράγοντες περιλαμβάνουν:

1. Τραυματισμός: Μικροτραυματισμοί από δάγκωμα, βουρτσίσμα ή ορθοδοντικά μέσα.
2. Διατροφικές Ελλείψεις: Έλλειψη βιταμινών (Β12, φολικό οξύ) ή σιδήρου.
3. Αλλεργίες: Ευαισθησία σε συγκεκριμένες τροφές ή συστατικά.
4. Άγχος: Ψυχολογικό στρες ή έντονη κόπωση.
5. Ανοσολογικές Διαταραχές: Προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα ή αυτοάνοσα νοσήματα.
6. Ιογενείς Λοιμώξεις: Ιοί όπως ο ιός του έρπητα (HSV), παρόλο που οι άφθες δεν είναι έρπης.
7. Ορμονικές Αλλαγές: Σε μεγαλύτερα παιδιά ή εφήβους, οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να παίζουν ρόλο.
8. Συστηματικές Ασθένειες: Σπανιότερα, νοσήματα όπως η νόσος του Crohn ή η κοιλιοκάκη συνδέονται με επαναλαμβανόμενες άφθες.

Συμπτώματα

• Μικρές, στρογγυλές ή οβάλ πληγές με λευκό ή κίτρινο κέντρο και κόκκινο περίγυρο.
• Επώδυνη αίσθηση, ειδικά κατά τη διάρκεια της κατανάλωσης τροφών ή ποτών.
• Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να συνοδεύονται από πυρετό, πρήξιμο στους λεμφαδένες ή κακουχία, ιδίως αν είναι πολλές.

Διάρκεια

Οι άφθες συνήθως υποχωρούν μόνες τους μέσα σε 7-10 ημέρες, χωρίς να αφήσουν σημάδια.

Αντιμετώπιση

1. Ανακούφιση από τον πόνο:
   • Χρήση τοπικών αναισθητικών, όπως γέλες λιδοκαΐνης (προσοχή στη χρήση σε μικρά παιδιά, σύμφωνα με την ηλικία και την ασφάλεια).
   • Ξέπλυμα με φυσιολογικό ορό ή διάλυμα μαγειρικής σόδας (1 κουταλάκι σε ένα ποτήρι νερό).
   • Στοματικά διαλύματα με χλωρεξιδίνη, για την αποφυγή δευτερογενών λοιμώξεων.
2. Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων:
   • Όξινες ή πικάντικες τροφές, όπως εσπεριδοειδή, χυμοί ή καρυκεύματα.
   • Σκληρές τροφές που μπορούν να τραυματίσουν το βλεννογόνο.
3. Καλή Στοματική Υγιεινή:
   • Απαλό βούρτσισμα με οδοντόβουρτσα μαλακής τρίχας.
4. Διατροφική Υποστήριξη:
   • Έλεγχος για ελλείψεις βιταμινών και, εάν χρειάζεται, συμπληρώματα.
5. Φαρμακευτική Θεραπεία (σε σοβαρές περιπτώσεις):
   • Κορτικοστεροειδή (τοπικά ή συστηματικά, σπάνια και μόνο με ιατρική παρακολούθηση).
   • Αντιφλεγμονώδη.

Πότε να Επισκεφθείτε Παιδίατρο

• Αν οι άφθες είναι πολύ μεγάλες, πολυάριθμες ή δεν υποχωρούν μετά από 2 εβδομάδες.
• Αν συνοδεύονται από υψηλό πυρετό, έντονη κακουχία ή πρήξιμο στους λεμφαδένες.
• Αν παρατηρούνται συχνά ή συνοδεύονται από άλλα συστηματικά συμπτώματα.

Κωνσταντίνος Ι Νταλούκας - Παιδίατρος - Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων